روز جهانی زمین را چگونه باید گرامی داشت؟

به گزارش پایگاه خبری وجدان سبز، به نقل از کانال تلگرامی محمد درویش، این یادداشت، امروز – ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ – به مناسبت روز جهانی زمین، همزمان در روزنامه ایران (https://irannewspaper.ir/8444/15/89558) هم منتشر شده است.

• روز جهانی زمین، ۲۲ آوریل که امسال با سوم اردیبهشت مصادف شده، قدمتی ۵۴ ساله دارد. در حقیقت قدیمی‌ترین مناسبت جهانی در حوزه محیط‌زیست که در تقویم سازمان ملل ثبت شده است.
• سازمان ملل هر سال با توجه به نظرسنجی‌های متعددی که در بین کارشناسان و کنشگران کشورهای عضو انجام می‌دهد، یک شعار کلیدی را برای این روز انتخاب می‌کند. موضوع روز زمین در ۲۰۲۴ «سیاره در برابر پلاستیک» است  و کنشگران خواستار کاهش ۶۰ درصدی تولید پلاستیک تا سال ۲۰۴۰ شده‌اند. این البته ظاهراً یک هدف آرمانی و رویایی دست‌نایافتنی است؛ اما به نظر می‌رسد جهانیان چاره‌ای هم ندارند جز آنکه در مسیر واقعی‌کردن این رویا حرکت کنند.
• گزارش ریسک‌های مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد: از بین ده خطر بزرگی که جهان را تا افق ده سال آینده تهدید می‌کند، دست‌کم پنج تهدید ریشه‌ای محیط‌زیستی دارند. پرسش اصلی این است: آیا دنیا دست‌کم با همین تناسب نیمی از بودجه‌های پژوهشی و توجه خود را به حل دشواری‌های محیط‌زیستی اختصاص داده است؟ آشکار است که پاسخ منفی است که اگر جز این بود، اینک نباید با چنین سطحی از فجایع برگشت‌ناپذیر محیط‌ زیستی مواجهه می‌شدیم
• نقش ایران: وضعیت ایران از منظر دریافت ریزش‌های آسمانی، تبخیر سالانه، فرسایش خاک، نرخ فرونشست، پاک‌تراشی جنگل‌ها، افت حاصلخیزی خاک، نرخ بیابان‌زایی، ورود شیرابه‌ها و پساب‌ها به منابع آب سطحی و زیرزمینی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و بسیاری مولفه‌های دیگر از جمله تلفات مستقیم ناشی از آلودگی هوا از میانگین جهانی بدتر است. بنابراین اهتمام به اجرای سند امنیت غذایی کشور که اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ توسط رییس‌جمهور به عنوان رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید، باید بیشتر باشد.
• امیدوارم چنین اتفاقی رخ دهد و ابراهیم رییسی از وزرای خویش در جهادکشاورزی و نیرو بخواهد تا گزارش عملکرد سال نخست اجرای سند را اعلام کنند؛ اینکه آیا مصرف آب در بخش کشاورزی دست‌کم ۳میلیارد متر مکعب کاهش و ناترازی آبخوان‌ها، پنج میلیارد متر مکعب کاهش یافت یا خیر؟ و اگر به هر دلیل به اهداف سند نرسیده‌ایم، مقصر چه کسی یا ارگانی بوده و چگونه این عقب‌ماندگی از قانون را باید جبران کرد؟
• بی‌شک جایگاه رسانه‌ها، تشکل‌های محیط‌ زیستی و به‌ ویژه رسانه ملی در تقویت این مطالبه‌ گری انکارناپذیر است. امید که هر یک از ما متوجه نقش مهم خویش برای بازگرداندن تاب‌ آوری به زمین با کاهش آزمندی‌ها و نابخردی‌های خویش باشیم.
• محمد درویش